Skuteczne przeciwdziałanie niepożądanym zdarzeniom przez pracowników agencji ochrony wymaga niekiedy użycia środków przymusu bezpośredniego. W tym artykule tłumaczymy, czym są środki przymusu bezpośredniego, kto i na jakich podstawach prawnych może je stosować, a także w jakich sytuacjach dozwolone jest użycie środków przymusu bezpośredniego przez pracownika ochrony i jak prawidłowo powinny przebiegać procedury ich użycia.
Czym są środki przymusu bezpośredniego w ochronie?
Mówiąc o środkach przymusu bezpośredniego w ochronie, należy zaliczyć do nich narzędzia i techniki, które pracownicy ochrony mogą wykorzystywać w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia. Pracownicy ochrony są szkoleni do ich prawidłowego i skutecznego wykorzystywania. Środki przymusu bezpośredniego w ochronie osób i mienia, do których użycia przeszkoleni są pracownicy ochrony, to np.:
- techniki fizyczne, np. techniki ataku, obrony i obezwładnienia;
- pałki, np. pałki teleskopowe lub gumowe;
- kajdanki, wykorzystywane do zakładania na ręce z przodu i z tyłu lub na nogi;
- chemiczne środki obezwładniające, np. gaz;
- paralizatory.
Powyższe środki przymusu bezpośredniego określone są w przepisach z art. 12 Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Warto dodać, że specjalnie przeszkoleni pracownicy do ochrony osób i mienia mogą wykorzystywać np. szkolone psy.
Przepisy w zakresie użycia środków przymusu bezpośredniego przez pracowników ochrony pozwalają im nosić broń palną tylko w sytuacji, kiedy występują w umundurowaniu lub ubiorze stosowany przez specjalistyczną uzbrojoną formację ochronną i nie wykonują zadań z zakresu ochrony osób i mienia w miejscach publicznych (art. 40. Ustawy o ochronie osób i mienia).
Ochrona mienia – przepisy umożliwiające użycie środków przymusu bezpośredniego
Pracownicy ochrony mogą wykorzystywać środki przymusu bezpośredniego pod warunkiem spełnienia wymogów określonych w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia. Według obowiązujących przepisów mogą używać ich:
- ukończyły odpowiednie szkolenia;
- pozytywnie ukończyły egzamin potwierdzający kwalifikacje;
- są wpisane na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej przez Komendanta Głównego Policji.
Zobacz: Ochrona fizyczna obiektów
Kiedy dozwolone jest użycie środków przymusu bezpośredniego przez pracownika ochrony?
Pracownicy ochrony mogą używać środków przymusu bezpośredniego w określonych sytuacjach. Zaliczają się do nich:
- bezpośredni atak na pracownika ochrony lub inną osobę, którego celem jest zranienie, pozbawienie życia lub wolności;
- konieczność ochrony mienia przed kradzieżą lub zniszczeniem;
- konieczność ujęcia osoby przez pracownika ochrony, która stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku w chronionym obiekcie, np. wykazuje zachowania agresywne.
Środki bezpośredniego przymusu w ochronie osób i mienia muszą być wykorzystywane zgodnie z prawem i adekwatnie do występującego zagrożenia.
Środki przymusu bezpośredniego w ochronie osób i mienia – procedury
Zanim pracownik ochrony zdecyduje się wykorzystać środki przymusu bezpośredniego w ochronie osób i mienia, musi upewnić się, że jest to konieczne dla przywrócenia porządku i bezpieczeństwa.
- W pierwszej kolejności pracownik ochrony musi wezwać osobę zachowującą się nieprawidłowo do zaprzestania takiego zachowania lub opuszczenia obiektu.
- Jeśli dynamika sytuacja na to pozwala, należy uprzedzić o zamierza użycia środków przymusu bezpośredniego.
- Użycie środka przymusu bezpośredniego powinno przebiegać z zachowaniem ostrożności i nie stwarzać dodatkowego zagrożenia.
- Po sytuacja wymagającej użycia środków przymusu bezpośredniego w ochronie mienia i osób pracownik ochrony powinien poinformować o tym swojego przełożonego, sporządzić notatkę służbową, a w razie konieczności wezwać policję.
Zobacz ofertę Delta Security: Ochrona osobista VIP Wrocław
Legitymowanie osób przez pracownika ochrony
W obiektach chronionych pracownicy ochrony mają prawo legitymowania osób, zwłaszcza w celu udzielania dostępu do określonych obszarów. Należy jednak wiedzieć, że pracownik ochrony nie ma kompetencji do tego, aby zmusić osobę do okazania dokumentu tożsamości.
Osoba poproszona o okazanie dokumentu nie ma natomiast obowiązku pokazywania dokumentu, szczególnie jeśli uznaje, że nie zachodzi uzasadniona potrzeba. Natomiast pracownik ochrony powinien okazać swoją legitymację służbową na żądanie osoby, która np. ubiega się o dostęp do chronionego obiektu.
Ujęcie osób przez pracownika ochrony
W sytuacji, kiedy osoba stwarza zagrożenia dla osób lub mienia, patrole interwencyjne ochrony mają prawo ująć agresora, również wykorzystując w tym celu środki przymusu bezpośredniego. Jest to dozwolone np. po złapaniu jej na gorący uczynku, po pościgu za osobą dopuszczającą się czynu zabronionego lub w sytuacji, kiedy stwarza ona zagrożenie dla bezpieczeństwa. Ujęta osoby powinna zostać niezwłocznie przekazana Policji.
Sprawdź podobne artykuły